آفت سن گندم؛ تهدیدی مخرب برای غلات ایلام

خبرگزاری مهر -گروه استان ها: هر ساله با آغاز فصل بهار و افزایش دما، حشرات بالغ از مناطق سرد و کوهستانی به مزارع گندم در مناطق گرم و معتدل پرواز می کنند، این مهاجرت حشرات که به آفت سن معروف است، متأسفانه خسارات بالایی به همراه دارد.

در واقع این حشرات با حمله به مراحل مختلف رشد گندم، از پنجه زنی تا خوشه دهی و همچنین تغذیه از ساقه ها، خوشه ها و دانه های گندم نه تنها باعث کاهش عملکرد مزارع می شوند، بلکه کیفیت محصول نهایی را نیز به شدت کاهش می دهند، همین امر نیز موجب شده آفت سن گندم یکی از مهم ترین و مخرب ترین آفات غلات در ایران به شمار رود.

استان ایلام هم که از این قاعده مستثنا نیست همه ساله به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص خود در معرض حمله آفات سن قرار گرفته و با چالش های جدی در این زمینه دست و پنجه نرم می کند.

همانطور که گفته شد امسال نیز همچون سنوات گذشته مزارع گندم در استان ایلام به ویژه شهرستان دره شهر در معرض حمله آفات سن قرار گرفته، به گونه ای که خسارت های قابل توجهی به مزارع گندم استان وارد کرده و امنیت غذایی و اقتصادی کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است.

طبق تحقیقات انجام شده، آفت سن گندم به علت پدید آوردن خسارات اقتصادی و اجتماعی بسیار تهدیدی جدی برای کشاورزی ایلامی محسوب می شود؛ بنابراین با مدیریت مؤثر، اقدامات پیشگیرانه، استفاده از روش های تلفیقی کنترل آفت و حمایت از کشاورزان می توان به کاهش خسارت و افزایش تولید کمک شایانی کرد.

زیان های ناشی از حمله حشرات سن به مزارع گندم

کارشناس کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با شروع فصل بهار و گرم شدن هوا حشرات سن گندم از دامنه کوه ها و زیر بوته های علفی به سمت مزارع گندم پرواز می کنند و با فرو کردن خرطوم خود در ساقه ها و تغذیه از آن باعث خشک شدن خوشه ها می شوند؛ اصطلاحاً به این عملیات ریزش سن مادر می گویند که با خسارات و زیان های بالایی همراه است.

مجید فریدپور با بیان اینکه آفت سن به مزارع دره شهر در استان ایلام نیز رسیده و خسارات بالایی به دنبال داشته است، افزود: آفت سن گندم به عنوان یکی از جدی ترین تهدیدها برای کشاورزی به ویژه تولید گندم، زیان های گسترده ای را در جنبه های مختلف مانند کاهش عملکرد محصول، کاهش کیفیت گندم، خسارت اقتصادی سنگین، تأثیر بر امنیت غذایی، اثرات اجتماعی، مشکلات بهداشتی و تأثیرات زیست محیطی ایجاد می کند.

فرید پور تصریح کرد: ضررهای مالی سنگین ناشی از حمله آفات به مزارع گندم، کشاورزان استان ایلام را که درآمد اصلی آن ها وابسته به تولید گندم است، با مشکلات جدی مواجه می کند، از این رو می بایست با به کارگیری رویکردهای جامع و تلفیقی همچون کنترل زراعی، رعایت بهداشت مزارع، رهاسازی حشرات پارازیتوئید ، استفاده از سموم مناسب در زمان های تعیین شده و تحت نظر کارشناسان، مدیریت اقلیمی، استفاده از تکنولوژی های نوین و اقدامات حمایتی، خسارت های این آفت را به حداقل رساند.

هجوم آفت سن به مزارع گندم دره شهر

مدیر جهاد کشاورزی دره شهر در گفتگو با مهر اظهار داشت: گندم از اولین گیاهان کشت شده توسط انسان ها می باشد که امروزه نیز به علت خواص بالای خود، کشت آسان، تطابق پذیری با آب و هوای مختلف و همچنین هزینه پایین تر، در سفره غذای مردم از اهمیت بالایی برخوردار بوده و کشت آن نیز بیش از سایر محصولات کشاورزی مورد توجه کشاورزان است.

زاهد زینی وند با بیان اینکه شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام هم به واسطه شرایط اقلیمی و آب و هوای مناسب دارای پتانسیل بالایی برای تولید گندم است، افزود: امسال نیز همچون سنوات گذشته بیش از 9 هزار هکتار از مزارع کشاورزی در شهرستان دره شهر به کاشت گندم اختصاص یافت، با این حال به علت هجوم آفات سن متأسفانه هم اکنون 6 هزار هکتار از مزارع گندم در این شهرستان به آفت سن آلوده شده است.

مدیر جهاد کشاورزی دره شهر با اشاره به اینکه حمله آفات سن خسارات بالایی برای کشاورزان به همراه داشت، گفت: هم اکنون به منظور کاهش خسارات ناشی از هجوم آفات سن به مزارع گندم، در حال سمپاشی مزارع از طریق فروند هواپیمایی هستیم، امید داریم با همکاری کشاورزان و دستگاه های اجرایی بتوانیم تا حد امکان مزارع گندم این دره شهر را از این آفات پاکسازی کنیم.

لزوم سمپاشی در مزارع گندم

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: آفت سن به صورت حشره در دامنه کوه ها و زیر علف های هرز و گاه زیر پوست درختان و شکاف زمین زمستان را می گذراند و از اواخر فصل زمستان و اوایل بهار به مزارع مستعد پرورش گیاهان مهاجرت می کند که این مهاجرت به طور معمول تا اوایل تیرماه هر سال انجام می شود و بیشترین تخم ریزی را در نیمه دوم اردیبهشت ماه تا دهه دوم خردادماه انجام می دهد.

رحیم الهیاری افزود: امسال به دلیل تغییرات آب و هوایی، آفت خطرناک سن غلات در مزارع گندم و جو شهرستان دره شهر و مناطق شمالی استان با جمعیت بسیار بالا و خسارت زایی فوق العاده مشاهده شده است.

الهیاری گفت: با توجه به اینکه آفت سن در مزارع گندم موجب بروز مشکلات بهداشتی اقتصادی و اجتماعی بسیاری می شود، جهاد کشاورزی و کشاورزان باید هرچه سریع تر برای مبارزه با این آفت اقدام کنند تا از کاهش شدید محصول جلوگیری شود.

آفت سن با تأثیرات مخرب خود بر تولید گندم، امنیت غذایی کشور و اقتصاد کشاورزان را تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین مبارزه با آفت سن گندم یک ضرورت حیاتی برای حفظ امنیت غذایی، حمایت از کشاورزان و جلوگیری از آسیب های زیست محیطی است که باید مورد توجه مسئولان مربوطه واقع شود.